Cách đây 49 năm, một ban nhạc Anh gồm năm chàng trai vừa qua tuổi học trò lần đầu tiên trình diễn trong một câu lạc bộ tồi tàn có tên là Indra ở Hamburg (Đức). Không ai ngờ đó chính là thời khắc ra đời ban nhạc về sau được coi là “hay nhất mọi thời đại”: The Beatles. Để tôn vinh ban nhạc huyền thoại đó, hôm 29/5 vừa rồi thành phố Hamburg đã khai trương bảo tàng Beatlemania.

Làm sống lại thời The Beatles, tạo nên những “cơn lốc” âm nhạc

Beatlemania gồm năm tầng, trong đó trưng bày nhiều kỷ vật, tài liệu và tranh ảnh, tọa lạc tại khu Reeperbahn ở thành phố Hamburg, nơi The Beatles tới trình diễn trong trong thời gian 1960 - 1962.

Hồi ấy, các buổi trình diễn của ban nhạc thường kéo dài nhiều giờ đồng hồ và họ thường chơi tại nhiều câu lạc bộ trong một đêm. Qua những buổi hòa nhạc ban đầu đó, The Beatles bắt đầu phát triển phong cách âm nhạc mà sau này đã trở thành thương hiệu của họ. Thành phố Hamburg cũng là nơi mà Ringo Starr lần đầu tiên xuất hiện với vai trò nghệ sĩ trống của ban nhạc.

Đến với bảo tàng Beatlemania, khách tham quan sẽ được trở lại với thời mà ban nhạc đến từ thành phố Liverpool của nước Anh này tạo nên những “cơn lốc” âm nhạc. Những bức tường của bảo tàng được làm giống hệt như phong cách của các CLB ở Hamburg nơi ban nhạc huyền thoại từng trình diễn. Khách tham quan còn có thể nhìn ngắm bản hợp đồng thu âm đầu tiên của The Beatles được ký kết ở Hamburg, hay đọc các tấm bưu thiếp mà nghệ sĩ trống Ringo Starr gửi cho người bà của mình ở Liverpool, trong đó ông viết những dòng ca ngợi thành phố này... Đặc biệt hơn, khách tham quan còn có thể ngồi trong một rạp hát với đầy tiếng la hét của người hâm mộ được thu âm lại từ các buổi biểu diễn của The Beatles. Bảo tàng còn tái tạo phòng thu Abbey Road nổi tiếng ở London, nơi du khách có thể tự thu âm những nhạc phẩm mình trình bày.


Các nhà quản lý bảo tàng ước tính mỗi năm nơi này sẽ đón khoảng 200.000 du khách và Beatlemania chắc chắn sẽ là một điểm đến hấp dẫn đối với người hâm mộ The Beatles.

Tại sao lại là Hamburg?

Nhiều người trên thế giới vẫn tự hỏi tại sao The Beatles lại lấy Hamburg để làm điểm khởi đầu cho sự con đường âm nhạc của họ? Thật ra The Beatles còn là một ban nhạc hoàn toàn vô danh khi trình diễn ở câu lạc bộ Indra vào ngày 17/8/1960. Hồi ấy họ gồm có John Lennon, Paul McCartney, George Harrison, Stuart Sutcliffe và Pete Best. Các chàng trai trẻ này sang Đức đơn giản chỉ vì Bruno Koschmider - một ông bầu âm nhạc ở Hamburg - muốn có một ban nhạc Anh chơi trong CLB của mình và đối tác của ông ở Liverpool là Allan Williams đã giới thiệu The Beatles cho ông.


Vậy vì sao một ban nhạc chơi cho một CLB tồi tàn như Indra ở Hamburg về sau lại nổi tiếng như vậy. Ông Uwe Blascke, một trong những nhà sáng lập bảo tàng, cho rằng: “Bản thân câu hỏi đó đã là câu trả lời. Nếu một ban nhạc có một bảo tàng tôn vinh họ thì chúng ta thực sự không cần thiết phải bàn đến việc tại sao hoặc làm cách nào họ đã thành công đến thế. Bạn chỉ cần nghe một trong số các nhạc phẩm thu âm của ban nhạc thì sẽ hiểu điều đó”.

Một lý do khiến giới trẻ Hamburg nhanh chóng thích The Beatles còn vì họ trông rất... bắt mắt. Horst Fascher, một cựu võ sĩ quyền Anh, nhớ lại khi xem ban nhạc trình diễn trong đêm thứ hai cùng với một nhóm bạn bè: “Sau nửa tiếng tôi nói với các bạn, chúng ta hãy tới Kaiserkeller để thưởng thức rock’n’roll. Nhưng các cô bạn gái lại không muốn đi vì họ nói rằng trông các chàng trai của The Beatles thật dễ thương”.


Và The Beatles nhanh chóng chinh phục khán giả nơi này còn với một thứ nhạc “beat”. Lennon sau này có lần nhớ lại: “Chúng tôi thực sự đã cố gắng thử bất cứ thứ gì nảy sinh trong đầu mình. Chúng tôi chơi những gì mà chúng tôi thích nhất, còn người Đức thì thích thứ âm thanh cứ inh ỏi là được”.

Trên sân khấu là vậy, còn ở ngoài đời Hamburg cũng là nơi tạo nên sự trải nghiệm lớn cho các thành viên của The Beatles. Ban đầu, ông Koschmider đưa ban nhạc tới rạp chiếu Bambi, không xa CLB Indra, nơi trình chiếu “hỗn hợp” cả các bộ phim khiêu dâm và phim Viễn Tây, buộc các thành viên phải ngủ trong những căn phòng không có cửa sổ, không có toilet và không có lò sưởi. “Người họ đầy mùi mồ hôi. Tôi lấy đồ lót của họ và đem về cho mẹ tôi giặt”, Fascher kể.

Những trải nghiệm đầu đời

Khi lần đầu tiên đến Hamburg, Harrison mới 17 tuổi và anh đã đánh mất “sự trinh trắng” của mình ở thành phố này. Những ngày sát cánh cùng ban nhạc với cương vị là nghệ sĩ trống của Pete Best không “thọ” lâu, bởi ngay sau khi trở về Anh, Pete đã bị “tống” ra khỏi ban nhạc. Hamburg cũng là nơi The Beatles phải trải qua một sự kiện bi kịch khi Sutcliffe, “thành viên thứ năm của ban nhạc”, đã qua đời vào tháng 2/1962 vì xuất huyết não ngay trước khi ban nhạc có buổi trình diễn đầu tiên tại CLB Star.

Trong thời kỳ trình diễn ở Hamburg từ 1960 đến 1962, The Beatles đã chơi ở Indra và ba CLB khác, gồm Kaiserkeller, Top Ten và Star - tất cả đều tọa lạc ở quận Reeperbahn và hiện ở đó vẫn đầy các cửa hàng sex. Ngày nay, chỉ có Indra và Kaiserkeller là vẫn còn tổ chức các đêm diễn. Rạp chiếu Bambi giờ vẫn còn đó, nhưng không còn là nơi chiếu phim nữa. Tòa nhà này có gắn một tấm biển nhỏ thông báo The Beatles - những vị khách qua đường nổi tiếng - từng “tá túc” ở đây.

Giờ đây chắc chắn Beatlemania sẽ làm thay đổi tất cả. Không phải một tấm biển nhỏ, mà cả một bảo tàng lớn nhắc người ta nhớ đến điều đó.

Lương Tuấn Vĩ