Nếu lấy 10 năm làm tuổi thọ của tứ quái Beatles với 2 thời kỳ phát triển thì 1965 chính là một gạch nối chia đều 2 thời kỳ rực rõ nhất. Đó là khoảng đệm để đưa những chàng trai ngây ngô và ngông nghênh trước đó trở thành những gã đàn ông đàng hoàng và có chiều sâu sáng tạo sau này. 1965, Beatles cho ra đời những khúc ballad muôn đời Yesterday, Girl, Michelle, It’s only love, In my life… và năm nay tất cả vừa tròn 40 tuổi…

…Sài Gòn 2005, quán cafe nhỏ ẩn nấp trong một ngõ hẻm rêu xanh phủ đầy những mái nhà kiểu Pháp, thật bất ngờ khi được nghe lại một âm thanh quen thuộc của một thời vụng dại “Is there anybody going to listen to my story, all about the girl who came to stay” đặc quánh trong không gian đầy khói thuốc và những tiếng cười, một yêu cầu nhỏ của cô bé vừa lưng lửng đôi mươi bàn bên… 40 năm trước Girl đã gây niềm thương mến nơi những trái tim phập phồng lửa cháy và không ngờ 40 năm sau nó vẫn còn sức quyến luyến đến lạ vậy. Chợt nhớ đến một khứa già đầu bạc thuở trước, da đỏ au vì nắng hè, ngày ngày ngồi bên gốc cây gần cuối đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa chuyên mua đi bán lại những đĩa LP độc. Gã đã tung tẩy đi rất nhiều đĩa quý nhưng nhất quyết không bao giờ bán lại album Rubber soul với lí do đơn giản “Bán nó đi tâm hồn tao chẳng còn gì”, năn nỉ mãi cuối cùng lão chấp nhận đổi lấy một đĩa than Chicago cộng thêm Gerry Rafferty City to city có chữ ký của tay chơi LP nổi tiếng, cụ Chiểu con trai nghệ sỹ cải lương Năm Đồ, với lời mặc cả “Khi nào thèm nghe mày phải cho tao mượn lại”. Thỏa thuận thế nhưng chẳng bao giờ gã mượn lại bởi biết thừa rằng nó chẳng còn là của mình từ khi thằng nhóc tì kia vừa đạp xe mất dạng… Đêm về, đóng cửa phòng, tắt hết đèn, chỉ để trơ trọi chút ánh vàng hắt ra từ mâm đĩa, Girl trở về với nguyên vẹn bản chất, tiếng lách tách nổ của chiếc kim Shure cũ xì hòa cùng những “tit-tit-tit-tit-tit” của Paul và George, vòng thời gian bắt đầu quay, một thứ nghi lễ gì đó tựa như đang hứng chịu sự trừng phạt của Thần âm thanh, bắt đầu…

Một quãng khá dài nghe lại Girl vẫn cứ thấy bồi hồi. Sài Gòn bây giờ trở thành thiên đường mua sắm, tìm Beatles dễ như trở bàn tay. Cứ ngỡ sự đơn giản dễ làm triệt tiêu những cảm giác âm nhạc nhưng ở ngóc ngách nào đấy hồ như nó lại không nằm trong sự chi phối của thời gian. Beatles sống được một phần nhờ vào điều này. Âm nhạc của bốn gã đàn ông thiên tài luôn biết vượt lên trên hoàn cảnh xã hội đương thời, tạo ra những âm thanh, giai điệu đột phá, ném vào đó một tầm nhìn chẳng giống ai. 1965, những Girl, Michelle, Yesterday, You’re going to lose that girl, Drive my car… có một chỗ đứng riêng tách biệt hẳn với những All I really want to do (Cher), As tears go by (Marianne Faithfull), Baby, the rain must fall (Glenn Yarbrough) hay Do you wanna dance? (Beach Boys), Don’t let me be misunderstood (The Animals)… na ná nhau đang nổi đương thời. Và nó càng chân thành, sâu sắc hơn hẳn với những nét mộc mạc và ngây ngô của những All my loving, P.S. I love you, She loves you, Love me do hay This boy, Do you want to know a secret… đình đám một năm trước đó.

Trở về nhà từ những show diễn náo loạn với những tiếng gào thét rền trời, những buổi lăng xê quảng cáo xôm tụ, Beatles sẽ chỉ là một nhóm nhạc thời thượng chóng lên và chóng quên nếu như không để lại được một dấu ấn thực sự nào. Nếu như những I wanna hold you hand hay Please please me tạo ra được phong trào, một cơn bão lạ thì từ 1965 trở đi Beatles đã đóng vai trò của mình trong việc định hình cả một nền nhạc trẻ bằng thứ âm nhạc chưa từng ai mò mẫm tới.

Cung Tuy